विश्वको भुगोल

Admin10/3/2024

Nepal Army Officer CadetGeneral Knowledge(GK)

Share article

• 
• 
• 
• 
• 
• 

विश्व सम्बन्धी जानकारीः महादेशहरुको नाम, देशको नाम तथा राजधानी, मख्य मख्य विमानस्थल, राजमार्ग,जलमार्ग, महासागर, अन्तराष्ट्रिय सिमाना, रेलमार्ग, विश्वका प्रमख नदिनाला र तालतलैया ।

पृथ्वी बारे रोचक तथ्यहरु

• पृथ्वीको सतह लगभग 29.2% महाद्वीप र टापुहरू मिलेर बनेको भूमि हो। बाँकी 70.8% पानीले ढाकिएको छ।
• भूमध्य रेखामा पृथ्वीको परिधि २४,९०१ माइल (४०,०७५ किलोमिटर) छ।
• पृथ्वीको उमेर ४.५ अर्ब वर्ष छ।
• पृथ्वीको सबैभन्दा तातो स्थानको उपाधि एल अजिजिया, लिबियालाई हो, जहाँ १३ सेप्टेम्बर १९२२ मा तापक्रम १३६ डिग्री फरेनहाइट (५७.८ डिग्री सेल्सियस) पुगेको थियो, [NASA Earth Observatory]अनुसार।
• पृथ्वीमा सबैभन्दा कम तापक्रम २१ जुलाई १९८३ मा रसियाको भोस्टोक स्टेशनमा रेकर्ड गरिएको थियो, जहाँ तापक्रम माइनस १२८.६ डिग्री फरेनहाइट (माइनस ८९.२ डिग्री सेल्सियस) मा पुगेको थियो, USGS अनुसार।
• क्यानाडाको हड्सन बे मा गुरुत्वाकर्षण अन्य क्षेत्रहरू भन्दा कम छ।
• माउन्ट एभरेस्टको शिखर समुद्र सतह भन्दा माथि संसारको सबैभन्दा उचाइमा छ, जसको उचाइ ८,८४८.८६ मिटर छ। जब यसको आधारदेखि शिखरसम्म मापन गरिन्छ, माउना केआ सबैभन्दा ठूलो हो, जसको लम्बाइ ५६,००० फिट (१७,१७० मिटर) छ, यूएसजीएस अनुसार।
• महासागरको सबैभन्दा गहिरो बिन्दु मरियाना ट्रेन्चमा ३५,८१३ फिट (१०,९१६ मिटर) तल समुद्र सतहबाट छ। महासागरले नछोपिएको पृथ्वीको सबैभन्दा होचो बिन्दु बेन्टले सब्ग्लेशियल ट्रेन्चमा ८,३८२ फिट (२,५५५ मिटर) तल छ, जो एन्टार्कटिकामा हिउँको ठूलो तहमा ढाकिएको छ।
• जमिनको सबैभन्दा होचो स्थान मृत सागरमा छ, जो जोर्डन, इजरायल र वेस्ट बैंक बीचमा अवस्थित छ। यो सुपर-साल्टी तालको सतह समुद्र सतहभन्दा १,३८८ फिट (४२३ मिटर) तल छ।
• लगभग ३० करोड वर्ष पहिले, एक विशाल महादेश पैंजिया मात्र थियो। र, त्यस समयमा एउटा विशाल समुद्र थियो जसलाई पैंथालासा भनिन्थ्यो।
• पृथ्वीको सबैभन्दा सक्रिय ज्वालामुखीको उपाधि इटलीको दक्षिणी तटमा रहेको स्ट्रोम्बोली ज्वालामुखीलाई जान्छ, जसले २,००० वर्षभन्दा बढी समयदेखि लगातार विस्फोट गर्दै आएको छ[USGS]
• मानव इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो ज्वालामुखी विस्फोट १८१५ अप्रिलमा माउन्ट तम्बोरा पर्वतमा भएको थियो।
• The General Sherman giant sequoia वृक्ष विश्वको सबैभन्दा ठूलो stem भएको रूख हो।
• संसारको सबैभन्दा सानो स्तनधारी प्राणी = A little cuddlier: the Kitti's hog-nosed bat
• विश्वको सबैभन्दा घनत्वयुक्त जनसंख्या भएको सहर मनीला, फिलिपिन्स हो।
• ग्रीनल्यान्डमा पृथ्वीको सबैभन्दा कम जनघनत्व छ।
• पृथ्वीको सबैभन्दा सुक्खा स्थान चिली र पेरुको अटाकामा मरुभूमि हो। यो मरुभूमिको केन्द्रमा कहिल्यै पानी परेको रेकर्ड गरिएको छैन।
• एन्टार्कटिकाको मरुभूमिबाट दक्षिणी ध्रुवमा सफलतापूर्वक यात्रा गर्ने पहिलो व्यक्ति नार्वेबाट रोआल्ड अमुन्डसेन थिए।
• अन्तरिक्ष वैज्ञानिकहरूले टाढा रहेका ताराहरू वरिपरि पृथ्वी जस्ता ग्रहहरू फेला पारेका छन्, जसमा Kepler 22-b भन्ने ग्रह पाइएको छ, जसले हाम्रो सूर्यसँग मिल्दोजुल्दो तारा वरिपरि परिक्रमा गरिरहेको छ।
• महादेशहरूको संख्या: ७
• महासागरहरूको संख्या: ५
• सबैभन्दा जनघनत्व भएको टापु: जाभा
• मरुभूमि नभएको अरब देश: लेबनन
• सबैभन्दा अग्लो सक्रिय ज्वालामुखी: Guallatiri
• सबैभन्दा ठूलो सक्रिय ज्वालामुखी: Mauna Loa
• संसारको सबैभन्दा सानो चरा: हमिङबर्ड
• ढुंगा खाने चरा: शुतुरमुर्ग(Ostrich)
• शान्तिको प्रतीक: परेवा
• न्यायको प्रतीक: हाँस
• सर्प नपाइने देशः आइसल्यान्ड
• संसारको सबैभन्दा छिटो उड्ने चरा: स्विफ्ट चरा
• सबैभन्दा लामो दूरी उड्ने चरा: आर्कटिक टर्न
• सबैभन्दा ठूलो गुँड बनाउने चरा: बल्ड ईगल
• सबैभन्दा लामो दिन र सबैभन्दा छोटो रात: जुन २१
• सबैभन्दा छोटो दिन र सबैभन्दा लामो रात: डिसेम्बर २२
• दिन र रात बराबर हुने मिति: मार्च २१, सेप्टेम्बर २३
• पृथ्वीको सूर्य वरिपरि परिक्रमा गर्ने औसत वेग: १०७,२१८ किलोमिटर प्रति घण्टा
• पृथ्वीका सबैभन्दा प्रचुर तत्वहरू:
  • फलाम (३२.५%)
  • अक्सिजन (२९.८%)
  • सिलिकन (१५.६%)
  • म्याग्नेसियम (१३.९%)
• पृथ्वीको घुमाइले दिन र रातको परिवर्तन ल्याउँछ।
• पृथ्वीको सूर्य वरिपरि परिक्रमा गर्ने क्रियाले ऋतूको परिवर्तन ल्याउँछ।

महादेशहरुको नाम

महाद्वीप	क्षेत्रफल(वर्ग किमि)	जनसंख्या(%)	देशहरू	जन घनत्व(sqkm)
एशिया	44,579,000	58.89%	47	155
अफ्रिका	30,065,000	18.56%	57	51
उत्तरी अमेरिका	24,256,000	7.51%	23	29
दक्षिण अमेरिका	17,819,000	5.34%	12	25
अंटार्कटिका	14,000,000	0%	0	0
युरोप	9,938,000	9.11%	50	34
अस्ट्रेलिया	7,687,000	0.57%	3	5

महाद्वीप	उच्चतम बिन्दु	उचाई (मि)	स्थान	न्यूनतम बिन्दु	उचाई (मि)	स्थान
एशिया	माउण्ट एभरेस्ट	8,848	नेपाल	डेड सी	-427	इजरायल र जोर्डन
अफ्रिका	माउण्ट किलिमञ्जारो	5,895	तन्जानिया	लेक अस्साल	-155	डजिबौती
उत्तरी अमेरिका	माउण्ट म्याक्किन्ले (डेनाली)	6,198	अलास्का (यूएसए)	डेथ भ्याली	-86	क्यालिफोर्निया (यूएसए)
दक्षिण अमेरिका	एकोनकागुवा	6,960	अर्जेन्टिना	लागुना डेल कार्बन	-105	अर्जेन्टिना
युरोप	माउण्ट एल्ब्रुस	5,642	रूस	कास्पियन सागर	-28	रूसको भागमा
अस्ट्रेलिया	पुन्काक जाया	4,884	इन्डोनेसिया	लेक एयरे	-15	अस्ट्रेलिया

देशको नाम तथा राजधानी

देश	राजधानी	मुद्रा
रूस	मस्को	रूसी रूबल (RUB)
क्यानाडा	ओटावा	क्यानाडियन डलर (CAD)
चीन	बेइजिङ	चिनियाँ युआन (CNY)
संयुक्त राज्य अमेरिका	वासिङ्टन, डी.सी.	अमेरिकी डलर (USD)
ब्राजिल	ब्रासिलिया	ब्राजिलियन रियल (BRL)
अस्ट्रेलिया	क्यानबेरा	अस्ट्रेलियन डलर (AUD)
भारत	नयाँ दिल्ली	भारतीय रूपैयाँ (INR)
अर्जेन्टिना	बुएनोस आयर्स	अर्जेन्टिनियन पेसो (ARS)
कजाखस्तान	नुर-सुल्तान	कजाखस्तानी टेंगे (KZT)
अफगानिस्तान	काबुल	अफगान अफ्गानी (AFN)
बंगलादेश	ढाका	बंगलादेशी टका (BDT)
भूटान	थिम्पु	भूटानी न्गुल्त्रम (BTN)
पाकिस्तान	इस्लामाबाद	पाकिस्तानी रूपैयाँ (PKR)
नेपाल	काठमाडौं	नेपाली रूपैयाँ (NPR)
स्रीलङ्का	श्री जयवर्धनेपुर कोटे	स्रीलङ्कन रूपैयाँ (LKR)
माल्दिभ्स	माले	माल्दिभियन रुफिया (MVR)
जापान	टोकियो	जापानी येन (JPY)
दक्षिण कोरिया	सोल	दक्षिण कोरियन वोन (KRW)
उत्तर कोरिया	प्योङ्ग्याङ	उत्तर कोरियन वोन (KPW)
इराक	बग्दाद	इराकी दीनार (IQD)
ईरान	तेहरान	ईरानी रियाल (IRR)
इजिप्ट	काइरो	इजिप्टियन पाउन्ड (EGP)
साउदी अरब	रियाद	साउदी रियाल (SAR)
कुवेत	कुवेत	कुवेती दीनार (KWD)
ओमान	मस्कट	ओमानी रियाल (OMR)
युनाइटेड किंगडम	लन्डन	ब्रिटिश पाउन्ड (GBP)
फ्रान्स	पेरिस	युरो (EUR)
जर्मनी	बर्लिन	युरो (EUR)
इटली	रोम	युरो (EUR)
स्पेन	म्याड्रिड	युरो (EUR)
अष्ट्रेलिया	क्यानबेरा	अष्ट्रेलियन डलर (AUD)
न्यूजील्याण्ड	वेलिङ्टन	न्यूजील्याण्ड डलर (NZD)
ब्राजिल	ब्रासिलिया	ब्राजिलियन रियल (BRL)
अर्जेन्टिना	बुएनोस आयर्स	अर्जेन्टिनियन पेसो (ARS)
मेक्सिको	मेक्सिको सिटी	मेक्सिकन पेसो (MXN)
क्यानडा	ओटावा	क्यानाडियन डलर (CAD)
सिंगापुर	सिंगापुर	सिंगापुरी डलर (SGD)
थाइल्याण्ड	बैंग्कोक	थाई बाट (THB)
मलेशिया	कुआलालम्पुर	मलेशियन रिंग्गिट (MYR)
भियतनाम	हनोई	भियतनामी डङ्ग (VND)
कंबोडिया	नोम पेन्ह	कंबोडियन रियाल (KHR)
बुरुन्डी	गिटेगा	बुरुन्डियन फ्रान्क (BIF)
युगाण्डा	कम्पाला	युगाण्डाई शिलिङ (UGX)
केन्या	नैरोबी	केन्याई शिलिङ (KES)
नाइजेरिया	अबुजा	नाइजेरियन नाइरा (NGN)
दक्षिण अफ्रिका	प्रिटोरिया	दक्षिण अफ्रिकी रन्ड (ZAR)
ट्युनिस	ट्युनिस	ट्युनिसियन दीनार (TND)
जर्जिया	त्बिलिसि	जर्जियन लारी (GEL)
आर्मेनिया	येरेवान	आर्मेनियन द्राम (AMD)
अजरबैजान	बक्कू	अजरबैजानी मनात (AZN)
स्वीडेन	स्टकहोल्म	स्विडिश क्रोन (SEK)
नर्वे	ओस्लो	नर्वेजियन क्रोन (NOK)
डेनमार्क	कोपेनहेगन	डेनिश क्रोन (DKK)
फिनल्यान्ड	हेलसिन्की	फिनिश मार्क्का (FIM)
पोल्याण्ड	वारसा	पोलिश ज़्लोटी (PLN)
चेक गणतन्त्र	प्राग	चेक कोर्ना (CZK)
हंगेरी	बुडापेस्ट	हंगेरी फोरिन्ट (HUF)
रोमानिया	बुखारेस्ट	रोमानियन ल्यु (RON)
सर्बिया	बेलग्रेड	सर्बियन दिनार (RSD)
क्रोएशिया	ज़ाग्रेब	क्रोएशियन कुना (HRK)
स्लोभाकिया	ब्रातिस्लावा	स्लोभाकियन क्रोन (SKK)
बांग्लादेश	ढाका	बंगलादेशी टका (BDT)
क्यूबा	हवाना	क्यूबाली पेसो (CUP)
जामैका	किंग्स्टन	जामैकन डलर (JMD)
डोमिनिका	रोसो	पूर्वी क्यारेबियन डलर (XCD)
बारबाडोस	ब्रिजटाउन	बारबाडोस डलर (BBD)
बेलिज	बेलमोपान	बेलिजियन डलर (BZD)
ग्याना	जर्जेटाउन	ग्यानी डलर (GYD)
Suriname	पारामारिबो	सुरीनामी डलर (SRD)
पनामा	पनामा सिटी	पनामानी बाल्बोआ (PAB)
हौण्डुरास	टेगुसिगाल्पा	हौण्डुरियन लेम्पिरा (HNL)
निकारागुवा	मनागुआ	निकारागुइअन कर्डोबा (NIO)
कोस्टारिका	सान्ता फे	कोस्टारिकान कोलón (CRC)
स्विजरल्याण्ड	बर्न	स्विज फ्रान्क (CHF)
लक्समबर्ग	लक्समबर्ग सिटी	लक्समबर्ग फ्रान्क (LUF)
मुनाक्को	मुनाक्को	यूरो (EUR)
मलेसिया	कुआलालम्पुर	मलेशियन रिंग्गिट (MYR)
पेरू	लिमा	पेरूवियन सोल (PEN)
भेनेजुएला	काराकास	भेनेजुएलान बोलिवार (VES)
ग्रीस	एथेन्स	युरो (EUR)
साइप्रस	निकोसिया	युरो (EUR)
बहराइन	मनामा	बहराइन डिनार (BHD)
कुवेत	कुवेत सिटी	कुवेती डिनार (KWD)
यमन	साना	यमनी रियाल (YER)
उज्बेकिस्तान	तास्केन्त	उज्बेकिस्तान सोम (UZS)
कजाकिस्तान	नूर-सुलतान	कजाकिस्तानी टेन्गे (KZT)
ताजिकिस्तान	दुशान्बे	ताजिकिस्तान सोमोनी (TJS)
तुर्कमेनिस्तान	अश्गाबात	तुर्कमेनिस्तान मन् (TMT)
ग्याबोन	लिब्रविल	ग्याबोनियन फ्रान्क (XAF)
म्यानमार	नायप्यिडाव	म्यानमारे क्याट (MMK)
लाओस	भिएन्टियान	लाओस किप (LAK)
थाइल्याण्ड	बेङ्कोक	थाई भाट (THB)
भियतनाम	हनोई	भियतनामी डोन (VND)
क्यामरून	याउन्दे	क्यामरूनियन फ्रान्क (XAF)
नाइजीरिया	अबुजा	नाइजीरियन नाइरा (NGN)
घाना	अक्रा	घानियन सेडी (GHS)
सेनेगल	डाकार	सेनेगली फ्रान्क (XOF)
माली	बामाको	माली फ्रान्क (XOF)
मौरिटानिया	नाक्चट	मौरिटानियाई ओगुइया (MRU)
मोरक्को	राबात	मोरक्कन दिरहम (MAD)
ट्युनिसिया	ट्युनिस	ट्युनिसियन दीनार (TND)
अल्जेरिया	अल्जियर्स	अल्जेरियन दीनार (DZD)
साउदी अरब	रियाद	साउदी रियाल (SAR)
ओमान	मस्कट	ओमानी रियाल (OMR)
कतर	दोहा	कतर रियाल (QAR)
संयुक्त अरब इमارات	अबुधाबी	यु.ए.ई. दिरहम (AED)
इजिप्ट	काहिरा	इजिप्शियन पाउंड (EGP)
इराक	बग्दाद	इराकी दीनार (IQD)
जर्जिया	त्बिलिसी	जर्जियन लारी (GEL)
आर्मेनिया	यरेवान	आर्मेनियाई द्राम (AMD)
अजरबैजान	बाकु	अजरबैजानी मनात (AZN)
रूस	मस्को	रूसी रूबल (RUB)
बेलारुस	मिन्स्क	बेलारुसी रूबल (BYN)
यूक्रेन	कीव	यूक्रेनी हृिव्न्या (UAH)
पोल्याण्ड	वारसा	पोलिश ज्लो्टी (PLN)
चेक गणतन्त्र	प्राग	चेक कोरोना (CZK)
स्लोवाकिया	ब्रातिस्लावा	स्लोवाक कोरोना (SKK)
हंगेरी	बुडापेस्ट	हंगेरी फोरिन्ट (HUF)
रोमानिया	बुखारेस्ट	रोमानियन लेउ (RON)
सर्बिया	बेलग्रेड	सर्बियाई डिनार (RSD)
बुलेगेरिया	सोफिया	बल्गेरियन लेव (BGN)

शीर्ष दस ठूला देशहरू (भौगोलिक क्षेत्र)

देश	क्षेत्रफल (वर्ग किमि)	स्थान
रूस	17,098,246	युरेशिया
क्यानाडा	9,984,670	उत्तरी अमेरिका
चीन	9,572,900	एशिया
संयुक्त राज्य अमेरिका	9,525,067	उत्तरी अमेरिका (समुद्री क्षेत्र समावेश गर्दा, तेस्रो ठूलो)
ब्राजिल	8,515,767	दक्षिण अमेरिका
अस्ट्रेलिया	7,692,024	अस्ट्रेलिया
भारत	3,287,263	एशिया
अर्जेन्टिना	2,780,400	दक्षिण अमेरिका
कजाखस्तान	2,724,900	एशिया

मख्य मख्य विमानस्थल

विमानस्थलको नाम	स्थान	देश
हर्ट्सफिल्ड-ज्याक्सन एटरन्यसनल एयरपोर्ट	अटलान्टा	संयुक्त राज्य अमेरिका
बेइजिङ ड्युनह्वाङ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	बेइजिङ	चीन
लस एन्जेलेस अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	लस एन्जेलेस	संयुक्त राज्य अमेरिका
हाइट्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	लन्डन	संयुक्त अधिराज्य
ओहेयर अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	शिकागो	संयुक्त राज्य अमेरिका
डलास/फोर्ट वर्थ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	डलास	संयुक्त राज्य अमेरिका
पेरिस चार्ल्स दे गॉल विमानस्थल	पेरिस	फ्रान्स
टोक्यो हार्से एयरपोर्ट	टोक्यो	जापान
दुबई अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	दुबई	संयुक्त अरब इमارات
सिंगापुर चांगी विमानस्थल	सिंगापुर	सिंगापुर
हांगकांग अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	हांगकांग	हांगकांग
मुम्बई छत्रपति शिवाजी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	मुम्बई	भारत
इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	नयाँ दिल्ली	भारत
केन्या नाईरोबी जोमो केन्याट्टा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	नाईरोबी	केन्या
म्यूनिख अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	म्यूनिख	जर्मनी
म्यूनिख अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	म्यूनिख	जर्मनी
क्याप्टाउन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	क्याप्टाउन	दक्षिण अफ्रिका
इथियोपियन एयरलाइन्स जुलिएस निएरेरे विमानस्थल	डार एस सलाम	तन्जानिया
ओस्लो गार्डेमोएन विमानस्थल	ओस्लो	नर्वे
क्युनाओ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	मनीला	फिलिपिन्स
सिडनी किंग्सफोर्ड स्मिथ विमानस्थल	सिडनी	ऑस्ट्रेलिया
सेओल इन्छन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	सेओल	दक्षिण कोरिया
डेनवर अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	डेनवर	संयुक्त राज्य अमेरिका
क्यालगारी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	क्यालगारी	क्यानडा
टोक्यो हानेडा विमानस्थल	टोक्यो	जापान
वियेन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	वियेन	अस्ट्रिया
माले अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	माले	माल्दिभ्स
हवाई अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	होनोलुलु	संयुक्त राज्य अमेरिका
क्याटामार्क अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	क्याटामार्क	मेक्सिको
ग्रीनविल स्पाइरिट विमानस्थल	ग्रीनविल	संयुक्त राज्य अमेरिका
बुदापेस्ट फेरेह्गी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल	बुदापेस्ट	हंगेरी

राजमार्ग

राजमार्गको नाम	देशहरू
अमेरिका मार्ग 1 (U.S. Route 1)	अमेरिका
काराकोरम हाइवे	पाकिस्तान-चीन
प्यान-अमेरिकन हाइवे	उत्तर र दक्षिण अमेरिका
सिल्क रोड	एशिया महादेश
हाइवे १	अस्ट्रेलिया महादेश
५ स्टार हाइवे	डेनमार्क
कॉफी एक्सप्रेस	ढाका, बङ्गलादेश
नेशनल हाइवे ७	भारत
तोलो हाइवे	हङकङ
इंटरस्टेट १०	टेक्सास, अमेरिका
A1 मोटरवे	नेदरल्यान्ड्स
इंटरस्टेट 90 (I-90)	अमेरिका
पान-अमेरिकन राजमार्ग	विभिन्न देशहरू
युरोपियन राजमार्ग E-1	विभिन्न युरोपेली देशहरू
अस्ट्रेलियाई मार्ग 1 (Highway 1)	अस्ट्रेलिया
एन-1 राजमार्ग (N-1)	बांग्लादेश
गोल्डेन रोड	क्यानाडा
राजमार्ग 66 (Route 66)	अमेरिका
दक्षिण अफ्रीका राष्ट्रिय मार्ग 1	दक्षिण अफ्रीका
रूसको M-10 राजमार्ग	रूस
एन-3 राजमार्ग	बांग्लादेश
पुल राजमार्ग (Bridge Highway)	भारत
ट्रान्सकन्टिनेन्टल हाइवे	क्यानडा र अमेरिका
वेस्ट युरोपियन हाइवे E-20	विभिन्न युरोपेली देशहरू
राजमार्ग 40 (Highway 40)	क्यानाडा
जापानको शिंकानसेन मार्ग	जापान
फ्लोरिडा टर्नपाइक	अमेरिका
जर्मन ऑटोबान	जर्मनी
दक्षिण कोरियाको Gyeongbu Expressway	दक्षिण कोरिया
रोमबाट मिलानसम्मको A1 राजमार्ग	इटाली
सार्वजनिक राजमार्ग 1 (Pacific Coast Highway)	अमेरिका
युरोपियन राजमार्ग E-road (European E-road Network)	युरोप
अफ्रिकन ट्रान्स्पोर्ट कोरिडोर (Trans-African Highway Network)	अफ्रिका
इन्डोनेशियाई ट्रान्स-कोरिन्थियन राजमार्ग	इन्डोनेशिया
रुट 1 (Route 1)	न्यूजील्याण्ड
एन-7 राजमार्ग	भारत
ए-1 (Autostrada A1)	इटाली
एन-2 राजमार्ग (N2)	दक्षिण अफ्रिका
एम-1 राजमार्ग	इंग्ल्याण्ड
लापसुस्को सिस्टर (Lapsus Sister)	रोमानिया

जलमार्ग

जलमार्गको नाम	स्थान
पानामा नहर	पनामा
सुयेज नहर	इजिप्ट
केनाल डु मिडी	फ्रान्स
राइन नदी	जर्मनी, स्विट्जरल्याण्ड
मेक्सिकोको खाडी	मेक्सिको
गोइंग-तो-दी नदी	संयुक्त राज्य अमेरिका
थेम्स नदी	बेलायत
याङ्त्जे नदी	चीन
अमेजन नदी	दक्षिण अमेरिका
नाइल नदी	इजिप्ट
डेलावेयर नदी	संयुक्त राज्य अमेरिका
महान तालिका	क्यानडा
स्याप्क्स नदी	रूस
कोलम्बिया नदी	दक्षिण अमेरिका
द रिवर थेम्स	बेलायत
बास्क नदी	स्पेन
ओहायो नदी	संयुक्त राज्य अमेरिका
डेन्यूब नदी	यूरोप
पो नदी	इटाली
सान्ता मारिया नदी	क्यूबा

महासागर

• महासागर नुन पानीको शरीर हो जसले पृथ्वीको सतहको लगभग 71% ओगटेको छ र पृथ्वीको 97% पानी समावेश गर्दछ।
• NOAA अनुसार, विश्वमा पाँचवटा महासागर बेसिनहरू छन् - आर्कटिक, एट्लान्टिक, इन्डियन, प्यासिफिक र अन्टार्कटिक। यद्यपि, त्यहाँ एउटा मात्र विश्वव्यापी महासागर छ।
• महासागर पृथ्वीमा सबैभन्दा अनपेक्षित ठाउँहरू मध्ये एक रहन्छ। लगभग, 80% महासागर म्याप वा अन्वेषण गरिएको छैन।
• क्षेत्रफल अनुसार ठुलो देखि साना महासागरहरु: प्रशान्त, अटलांटिक, हिन्द महासागर, अन्टार्कटिक, आर्कटिक
• मात्रा अनुसार ठुलो देखि साना महासागरहरु: प्रशान्त, अटलांटिक, हिन्द महासागर, अन्टार्कटिक, आर्कटिक
• गहिराईका आधारमा ठूलादेखि साना महासागरहरू: प्रशान्त, एट्लान्टिक, हिन्द महासागर, अन्टार्कटिक, आर्कटिक
• तटीय रेखा द्वारा ठूला देखि साना महासागरहरू: प्रशान्त, एट्लान्टिक, हिन्द महासागर, आर्कटिक, एट्लान्टिक
• विश्व महासागर दिवस = जुन ८; [2009 देखि]
  

विश्वका प्रमुख समुद्रहरू

केही महत्त्वपूर्ण तथ्यहरू

बेलायत एक मात्र टापु हो जसले अंग्रेजी च्यानल, उत्तर सागर, आयरिश सागर र अटलांटिक सागरको कभर गर्दछ।

अन्तराष्ट्रिय सिमाना

रेलमार्ग

विश्वका प्रमख नदिनाला र तालतलैया

विश्वको सबैभन्दा लामो र ठूलो हिमनदी: ल्याम्बर्ट फिशर ग्लेशियर

विश्वका शीर्ष दस सबैभन्दा लामो नदीहरू

प्रत्येक महादेशका सबैभन्दा ठूलो नदीहरूको सूची

नदिहरूको सुरु र अन्त्य स्थानको सूची

नदिहरूको किनारमा रहेको शहर र तिनीहरूको सम्बन्धित देशहरूको सूची

तालतलैया

• चिली र अर्जेन्टिनाको सिमानामा रहेको ओजोस डेल सलाडोको क्रेटर ताल समुद्र सतहबाट ६,३९० मिटर उचाइमा रहेको विश्वको सबैभन्दा अग्लो ताल हो।
• नेपालमा फेला परेको काजिन सारा ताल विश्वकै अग्लो तालको रुपमा चिनिएको छ । मनाङको चामे गाउँपालिकाको सिंगारखर्कमा यो ताल ५ हजार २ सय मिटर अग्लो छ । अहिलेसम्म तिलिचो (४९१९ मिटर) र काजिन सारा ताललाई उच्च उचाइमा रहेको तालको रूपमा मान्यता दिइएको छैन।
• १,६४२ मिटर गहिरो ताल बैकाल पृथ्वीको सबैभन्दा गहिरो ताल हो।
• तालहरूमा पाइने सबैभन्दा ठूलो माछा स्टर्जन हो।
• संसारको सबैभन्दा तल्लो ताल इजरायल र जोर्डनको किनारमा रहेको मृत सागर हो। सतह स्तर समुद्र सतह तल 418 मिटर छ।
• संयुक्त राज्य अमेरिका र क्यानडा द्वारा साझा गरिएको ग्रेट लेकहरू 5 तालहरू समावेश गर्दछ र विश्वको ताजा पानी आपूर्तिको लगभग 21% समावेश गर्दछ।
• फिनल्याण्डलाई ‘हजार तालको भूमि’ उपनाम दिइएको छ किनभने देशमा १,८७,००० तालहरू छन्। तर क्यानडाले फिनल्याण्डलाई हराएको छ, लगभग 2 मिलियन तालहरू।
• कारिबा ताल विश्वको सबैभन्दा ठूलो मानव निर्मित ताल र मात्राको आधारमा जलाशय हो। यो जाम्बिया र जिम्बाब्वे बीचको सिमानामा हिन्द महासागरबाट 1,300 किलोमिटर (810 माइल) माथिल्लो भागमा अवस्थित छ।
• टिटिकाका ताल दक्षिण अमेरिकाको सबैभन्दा ठूलो ताजा पानीको ताल हो र विश्वका ठूला तालहरूमध्ये सबैभन्दा अग्लो हो। टिटिकाका ताल समुन्द्र सतहबाट ३८१० मिटर उचाइमा छ र पश्चिममा पेरु र पूर्वमा बोलिभियाको बीचमा अवस्थित छ।
• प्लुभ्राल ताल(Pluvral Lake) :- वर्षाको पानीबाट बनेको ताल।

विश्वका प्रमुख तालहरू

२ . २ अक्षांश, देशान्तर, अन्तराष्ट्रिय तिथिरेखा, समय र दुरी

• अक्षांश र देशान्तर रेखाहरू पृथ्वीमा स्थानहरू पत्ता लगाउन प्रयोग गरिन्छ।
• समय क्षेत्र: एक भौगोलिक क्षेत्र जस भित्र समान मानक समय प्रयोग गरिन्छ
• कार्टोग्राफी(Cartography): नक्सा बनाउने विज्ञान
• भूमध्य रेखा: पृथ्वीलाई उत्तर र दक्षिण गोलार्धमा विभाजन गर्ने काल्पनिक रेखा
• मुख्य दिशाहरू N, S, E, W
• डिग्री: 0=N, 90=E, 180=S, 270=W
• चार गोलार्धहरू छन्: उत्तरी र दक्षिणी गोलार्ध भूमध्य रेखाले विभाजित गर्छ भने पूर्वी र पश्चिमी गोलार्धलाई प्रधान माध्यरेखा (Prime Meridian) ले विभाजित गर्छ। उत्तरी गोलार्धलाई "तापक्रमको क्षेत्र" भनिन्छ।
• कर्कट रेखा (Tropic of Cancer) र प्रधान माध्यरेखा अल्जेरिया (Algeria) देशमा एकअर्कासँग अन्तरक्रिया गर्छन्। त्यसैगरी, भूमध्य रेखा र प्रधान माध्यरेखा अटलान्टिक महासागरमा पर्ने गिनीको खाडी (Gulf of Guinea) मा भेटिन्छन्। गिनीको खाडीलाई "नल टापु" (Null Island) पनि भनिन्छ।

अक्षांश

• अक्षांश भनेको भूमध्यरेखा भन्दा उत्तर र दक्षिणमा रहेको दूरीको डिग्रीमा गरिएको मापन हो।
• Latitude शब्द लेटिन शब्द "लाटस" बाट व्युत्पन्न भएको हो, जसको अर्थ "चौडा" हो।
• भूमध्य रेखाबाट हरेक ध्रुवसम्म ९० डिग्रीको अक्षांश हुन्छ(उत्तर र दक्षिण)।
• अक्षांश रेखाहरू समानान्तर हुन्छन्, अर्थात् ती एउटै दूरीमा हुन्छन्। यी रेखाहरूलाई कहिलेकाहीँ समानान्तर (Parallels) भनिन्छ।
• सम्पुर्ण अक्षांश रेखाहरू मध्ये भूमध्यरेखा सबैभन्दा लामो हुन्छ। यसले पृथ्वीलाई दुई भागमा विभाजन गर्छ र ०° (शून्य डिग्री) मा मापन गरिन्छ। भूमध्य रेखाले पृथ्वीको सतहमा करिब २४,९०१ माइलको दूरी ओगट्छ।
• सूर्य भूमध्य रेखामा वर्षको दुई पटक मार्च र सेप्टेम्बरमा सीधा हुन्छ। यस घटनालाई "विषुव" (Equinox ) भनिन्छ। यस मितिमा दिन र रात बराबर हुन्छन्। पृथ्वीको सतहमा पर्ने क्षेत्रहरू, जुन भूमध्य रेखाको पथमा पर्दछन्, प्राय: स्थिर दिन र रातको लम्बाइले विशेषता पाउँछन्।
• भूमध्य रेखा संसारका ११ देशहरूको भूमिमा पर्दछ। यसबाहेक, भूमध्य रेखा दुई टापु राष्ट्रहरूको भूभागमा पुग्छ तर कुनै भू-भागमा landfall गर्दैन।
• भूमध्य रेखाले पार गर्ने ११ देशहरूमा साओ टोमे र प्रिन्सिपे, ग्याबोन, कङ्गो गणराज्य, डेमोक्रेटिक रिपब्लिक अफ कङ्गो, युगाण्डा, केन्या, सोमालिया, इन्डोनेसिया, इक्वाडर, कोलम्बिया, र ब्राजिल समावेश छन्।
• भूमध्य रेखाले पार गर्ने केही महत्त्वपूर्ण जलक्षेत्रहरूमा अटलान्टिक महासागर, भिक्टोरिया ताल, भारतीय महासागर, करिमाटा स्ट्रेट, मकासर स्ट्रेट, टमिनीको खाडी, मुलुक्का सागर, हल्माहेरा सागर, र प्रशान्त महासागर समावेश छन्।
• भूमध्य रेखाका देशहरू सामान्यतया उष्णकटिबन्धीय वर्षावन(tropical rainforest) वा भूमध्यरेखीय जलवायु (equatorial climate) का हुन्छन्। भूमध्यरेखीय देशहरूको औसत तापक्रम दिनमा लगभग ३० °C हुन्छ। वार्षिक औसत वर्षा धेरै उच्च हुन्छ, प्रति वर्ष करिब २,५०० देखि ३,५०० मिलिमिटर।
• भूमध्यरेखाको सबैभन्दा उच्च बिन्दु इक्वाडरको कयाम्बे ज्वालामुखीको दक्षिणी ढलानमा रहेको छ, जसको उचाइ ४,६९० मिटर छ। यो भूमध्य रेखाको एक मात्र स्थान हो जहाँ हिउँ जमिनमा फेला पर्दछ।
• भूमध्य रेखामा पृथ्वीको गुरुत्वाकर्षण बल ९.७९८ m/s² हुन्छ।
• भूमध्यरेखीय क्षेत्रलाई "शिकारीको स्वर्ग" (Hunter’s Paradise) भनिन्छ।
• कङ्गो नदी (जाएर नदी) ले दुई पटक भूमध्य रेखालाई काट्छ।
• भूमध्य रेखाको माथिका अक्षांश रेखामा पर्ने स्थानहरूलाई "उत्तर" भनिन्छ र ती उत्तरी गोलार्धमा हुन्छन्।
• भूमध्य रेखाको तलका अक्षांश रेखामा पर्ने स्थानहरूलाई "दक्षिण" भनिन्छ र ती दक्षिणी गोलार्धमा हुन्छन्।
• अक्षांश रेखाहरू भूमध्य रेखासँग समानान्तर हुन्छन्।
• भूमध्यरेखाको उत्तर र दक्षिणमा अक्षांशको डिग्रीहरू हुन्छन्।
• अक्षांश रेखाहरूको अर्को नाम समानान्तर (Parallels) हो।
• भूमध्य रेखा = ०° अक्षांश
• उत्तर ध्रुव = ९०° उत्तर अक्षांश
• दक्षिण ध्रुव = ९०° दक्षिण अक्षांश
• १ डिग्री = १११ किलोमिटर (६८.८ माइल)
• १ मिनेट (६०) = १.८५ किलोमिटर
• १ सेकेन्ड (६०) = ३१ मिटर
• अक्षांशको संख्या, भूमध्य रेखा सहित = १८१
• अक्षांश रेखाहरूको संख्या, भूमध्य रेखा सहित = १७९
• कर्कट रेखा = २२ ½ डिग्री उत्तरी गोलार्ध
• मकर रेखा = २२ ½ डिग्री दक्षिणी गोलार्ध
• आर्कटिक वृत = ६६ ½ डिग्री उत्तरी गोलार्ध
• अन्टार्कटिक वृत = ६६ ½ डिग्री दक्षिणी गोलार्ध
• प्रधान माध्यरेखाको पूर्वतिर बढ्दा, कर्कट रेखाले यी देशहरू पार गर्छ: अल्जेरिया, नाइजर, लिबिया, इजिप्ट, साउदी अरेबिया, यूएई (अबूधाबी), ओमान, भारत, बंगलादेश, म्यान्मार, चीन, ताइवान, मेक्सिको, बहामास, पश्चिमी सहारा (मोरक्कोले दाबी गरेको क्षेत्र; सहारवी अरब लोकतान्त्रिक गणराज्य), मौरिटानिया, माली।
• कर्कट रेखाले यी महासागरहरू र समुद्रहरू पार गर्छ: रातो समुद्र, भारतीय महासागर, ताइवान स्ट्रेट, प्रशान्त महासागर, फिलिपिन सागर, क्यालिफोर्नियाको खाडी, मेक्सिकोको खाडी, अटलान्टिक महासागर।
• गर्मीको संक्रान्ति हरेक वर्ष जुन २० र जुन २२ बीच हुन्छ जब सूर्य उत्तरी गोलार्धमा सबैभन्दा उच्च उचाइमा पुग्छ, यसले दिनलाई वर्षको सबैभन्दा लामो दिन बनाउँछ, जसमा सूर्यको प्रकाश १७ घण्टा लामो हुन्छ।
• भारतको माही नदीले दुई पटक कर्कट रेखालाई काट्छ।
• मकर रेखा, जसलाई दक्षिणी रेखा पनि भनिन्छ, एक काल्पनिक रेखा (अक्षांश वृत्त) हो जुन दक्षिणतिरको सबैभन्दा दक्षिणी बिन्दु हो जहाँ सूर्य दोपहरमा सीधै माथि हुन्छ। यो घटना डिसेम्बर २१ को संक्रान्तिमा हुन्छ।
• मकर रेखा विश्वभरका पाँच महत्त्वपूर्ण अक्षांशीय वृत्तहरू मध्ये एक हो। यो भूमध्य रेखाबाट २३°२६’१३.३″ दक्षिणतिर पर्दछ।
• यसले यी देशहरू वा विदेशी भूभागहरू पार गर्छ: चिली, अर्जेन्टिना, पाराग्वे, ब्राजिल, नामिबिया, बोत्सवाना, दक्षिण अफ्रिका, मोजाम्बिक, मडागास्कर, अस्ट्रेलिया, फ्रेन्च पोलिनेसिया।
• जाडोको संक्रान्ति डिसेम्बर २१ मा हुन्छ र यस दिनलाई "सबैभन्दा छोटो" दिन भनिन्छ र यसले जाडोको अवधिको सुरुवातको संकेत गर्छ।
• यो किनभने पृथ्वीको धुरी सूर्यसँग सबैभन्दा कम रूपमा मिलेको हुन्छ, जसले वर्षको सबैभन्दा कम प्रकाश दिने दिन बनाउँछ।
• अफ्रिकाको लिम्पोपो नदीले मकर रेखालाई दुई पटक काट्छ।
• उत्तरी र दक्षिणी गोलार्धमा ३० डिग्रीदेखि ३५ डिग्री अक्षांशबाट चल्ने सुक्खा हावा "व्यापारिक हावा" (Trade Winds) भनिन्छ।
• अक्षांशको ३० डिग्री उत्तर र दक्षिणको क्षेत्रलाई "घोडा अक्षांश" भनिन्छ। यस क्षेत्रलाई घाम लाग्ने आकाश, शान्त हावा र धेरै थोरै वर्षातले विशेषता दिइन्छ। यसलाई उपोष्ण उच्च दबाव क्षेत्र पनि भनिन्छ।
• "डोल्ड्रम्स" (Doldrums) एक लोकप्रिय नौटिकल शब्द हो जसले भूमध्य रेखाको नजिकको पृथ्वीको बेल्टलाई जनाउँछ जहाँ कहिलेकाहीँ पानीमाथि हावा नचल्दा जहाजहरू फस्छन्।
• यी अक्षांशहरू ०° देखि ५° उत्तरी र दक्षिणी गोलार्धमा पर्छन्।
• व्यापारिक हावा पूर्वबाट पश्चिमतिर चल्ने विश्वसनीय हावा हो, जसले उत्तरी र दक्षिणी गोलार्धमा भूमध्य रेखाको नजिक जहाजहरूलाई पश्चिमतिर यात्रा गर्न मद्दत गर्छ। यी हावाहरू ३० डिग्री देखि ३५ डिग्री अक्षांशसम्म उत्तर र दक्षिणमा चल्छन्।
• पश्चिमी हावा वा वेस्टर्ली (Westerlies) मध्य अक्षांशहरूमा पश्चिमबाट पूर्वतिर चल्ने हावाहरू हुन्, जुन ३० देखि ६० डिग्री अक्षांशसम्म पर्छन्।
• आर्कटिक वृतभित्र पर्ने भूभाग ८ देशहरूमा विभाजित छ: नर्वे, स्वीडेन, फिनल्यान्ड, रूस, संयुक्त राज्य अमेरिका (अलास्का), क्यानाडा (युकोन, उत्तर-पश्चिम क्षेत्र र नुनाभूत), डेनमार्क (ग्रिनल्यान्ड) र आइसल्यान्ड (जहाँ यो ग्रिम्से नामक सानो टापुमा काट्छ)।

देशान्तर

• देशान्तर भनेको प्रमुख माध्यरेखाको पूर्व वा पश्चिममा डिग्रीमा मापन गरिएको दूरी हो। देशान्तर रेखाहरू उत्तरी ध्रुवदेखि दक्षिणी ध्रुवसम्म जोडिन्छन्।
• Longitude शब्द लेटिन शब्द "लङ्गस" बाट व्युत्पन्न भएको हो, जसको अर्थ "लम्बाइ" हो।
• प्रमुख माध्यरेखा (Prime Meridian) र अन्य सबै देशान्तर रेखाहरू उत्तर र दक्षिण ध्रुव हुँदै जान्छन्।
• यी रेखाहरूले पृथ्वीलाई पिलिङ्ग गरिएको सुन्तलाजस्तो देखाउँछन्।
• प्रमुख माध्यरेखाले पृथ्वीलाई दुई भागमा विभाजन गर्छ। यो ०° मा पनि हुन्छ। यो रेखा ग्रीनविच, इंग्ल्यान्डको समुदायबाट जान्छ।
• प्रमुख माध्यरेखाको दुवैपट्टि १८० देशान्तर रेखाहरू छन्। तर, विपरीतपट्टि, प्रमुख माध्यरेखा ०° हुँदैन, तर १८०° हुन्छ। यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय मिति रेखा (International Date Line) भनिन्छ।
• जेट लाग (Jet Lag) भनेको जब तपाईं तीन वा बढी समय क्षेत्रहरू पार गर्नुहुन्छ तब अनुभव हुने थकानको भावना हो।
• प्रमुख माध्यरेखाको बाँयातर्फको देशान्तर रेखाले पश्चिमी गोलार्धमा पर्ने स्थानहरू देखाउँछ।
• प्रमुख माध्यरेखाको दायाँतर्फको देशान्तर रेखाले पूर्वी गोलार्धमा पर्ने स्थानहरू देखाउँछ।
• १ डिग्री = भूमध्य रेखामा १११ किलोमिटर हुन्छ, तर तपाईं ध्रुवतिर बढ्दै जाँदा घट्छ।
• न्युटनको गुरुत्वाकर्षणको नियम प्रयोग गर्दा, हामी पाउँछौं कि ध्रुवहरूमा पृथ्वीको गुरुत्वाकर्षण बल तपाईंको शरीरमा ९.८६३ m/s² हुन्छ।
• समय क्षेत्र (Time Zones) = २४ (प्रत्येक करिब १५°)।
• प्रमुख माध्यरेखामा पर्ने आठ राष्ट्रहरू: अल्जेरिया, बुर्किना फासो, घाना, माली, स्पेन, टोगो, र संयुक्त अधिराज्य।
• अन्तर्राष्ट्रिय मिति रेखामा पर्ने चार राष्ट्रहरू: सामोआ टापु, टोगो, किरिबाटी, टोकलाउ।
• ध्रुवको पूर्वतिर समय छिटो हुन्छ, र पश्चिमतिर समय ढिलो हुन्छ।
• उत्तर ध्रुवमा पुग्ने पहिलो व्यक्ति = रोबर्ट ई. पेरी, संयुक्त राज्य अमेरिका (१९०९ ईस्वी)
• दक्षिण ध्रुवमा पुग्ने पहिलो व्यक्ति = रोअल्ड एमुन्डसेन
• भुवन सिंह विश्वकर्मालाई वास्तवमा शाही दरबारले १९८६ मा भारतीय सेनाको अनुसन्धान टोलीको सदस्यका रूपमा अंटार्कटिका पुग्ने पहिलो नेपालीको रूपमा सम्मानित गरेको थियो।

नेपालको समयअनुसार विश्वका अन्य देशहरूबाट समय फरक:

रूसमा ११ समय क्षेत्रहरू (Time Zones) छन्।

संयुक्त राज्य अमेरिकामा ६ समय क्षेत्रहरू छन्।